II Era Dinozaurów – Jura

[Motaro]

Okres jurajski (około 208-144 mln. lat temu) wyznacza środek ery mezozoicznej. W tym czasie proces podziału superkontynentu Pangei był już znacznie zaawansowany. Pęknięcia skorupy kontynentalnej zapoczątkowały powstanie Praoceanu Atlantyckiego. Afryka zaczęła oddzielać się od Ameryki Południowej, a Indie przygotowywały się do dryfowania w kierunku Azji. Na całym świecie panował ciepły klimat, a wilgotny wiatr znad mórz przynosił deszcze na pustynie w głębi lądu. Na niegdyś spalonych słońcem obszarach rozrastały się rośliny, zapewniając pokarm bardzo licznym i szeroko rozprzestrzenionym dinozaurom, wśród których znajdowały się największe zwierzęta, jakie kiedykolwiek żyły na lądzie. Nad nimi latały pierwsze małe ptaki, które prawdopodobnie rozwinęły się z małych dinozaurów. W morzach pojawiły się nowe, duże pływające gady i ryby kostnoszkieletowe o „nowoczesnych” kształtach.

Na początku okresu jurajskiego głównymi roślinożercami kręgowcami były prozauropody i dinozaury ptasio miednicze oraz małe gady ssakokształtne. Ale już pod koniec jury dominowały olbrzymie zauropody, które zarówno oskubywały wysokie gałęzie jak zgryzały niską roślinność. Do rozdrabniania pokarmu służyły im raczej połykane przez nie kamienie niż zęby. Stegozaury, kolejne bardzo liczne dinozaury, miały bezzębne dzioby i trące zęby policzkowe. W tym czasie żyły także wczesne ankylozaury i ornitopody. Duże drapieżne teropody polowały na roślinożerne dinozaury, natomiast małe compsognaty na drobne zwierzęta lub żywiły się padliną.

Ankylozaur


Stegozaur


Allozaur


Compsognat


Diplodok


W powietrzu panowały pterozaury – gady latające o skórzastych skrzydłach. Jedne z nich – ramforynchy, miały długi ogon, który służył jako stabilizator i ster, inne – pterodaktyle, prawie nie miały ogona. Wiele pterozaurów miało ostre zęby, przystosowane do przebijania ryb, które łowiły pikując do wody. Pojawiły się również pierwsze ptaki. Najbardziej znany – Archeopteryx – miał kości, zęby i pazury, podobnie jak małe teropody, ale miał także pokryte piórami skrzydła i ogon, a więc mógł czynnie latać.

Pterodaktyl


Archeopteryx


Ramforynch


W okresie jurajskim nie było już notozaurów i plakodontów, natomiast przetrwały ichtiozaury, które żyły w płytkich morzach, dzieląc je z grupą morskich krokodyli o płetwowatych kończynach oraz rybami. Innymi morskimi zwierzętami były plezjozaury, które wędrowały przez morza, podobnie jak obecnie uchatki. Jedne z nich miały krótkie szyje, duże głowy i ostre zęby, inne bardzo małe głowy i długie szyje. Pod koniec jury ichtiozaury i morskie krokodyle były już grupami wymierającymi.

Plezjozaur



c.d.n.

[Szymon]

Przypomniały mi się młodsze lata jak z rodzicami zwiedzaliśmy parki jurajskie

[Motaro]

Ja w latach młodzieńczych nie mogłem wyjść z Muzeum Historii Naturalnej w Berlinie

[MissFuneral]

Ja z kolei jako dziecko uwielbiałam jeździć do Chorzowa "na dizonaury".